Заміж замежпаспарта: што такое праязны дакумент Польшчы і як яго атрымаць?

Што такое праязны дакумент Польшчы?

Праязны дакумент Польшчы (dokument podróży) – гэта дакумент, прызначаны для замежнікаў і асоб без грамадзянства, у якіх няма сапраўднага замежпаспарта і няма магчымасці яго атрымаць. Напрыклад, пры страце, крадзяжы, заканчэнні тэрміну дзеяння замежпаспарта ці немагчымасці атрымання новага пашпарта.

Аформіць яго можна, калі ў Польшчы няма амбасады краіны замежніка, а таксама грамадзянам, якія па якіх-небудзь прычынах не могуць вярнуцца ў краіну паходжання. У тым ліку, беларусам.

Праязны дакумент Польшчы выдаецца на 1 год і дазваляе цягам гэтага тэрміну шматкроць перасякаць мяжу без патрэбы атрыманні візы. То бок можна выязджаць з Польшчы, падарожнічаць і вяртацца назад.

Хто мае права аформіць праязны дакумент Польшчы?

Ёсць тры асноўныя ўмовы, каб замежнік у Польшчы атрымаў права аформіць праязны дакумент.

Умова 1. Адсутнасць дзейнага замежпаспарта (ці іншага праязнога дакумента. Атрымаць праязны дакумент Польшчы можна, калі замежпаспарт быў згублены, знішчаны, сапсаваны, выкрадзены ці тэрмін яго дзеяння мінуў.

Умова 2. Дазвол на сталае знаходжанне ў Польшчы. Аформіць праязны дакумент можна пры наяўнасці:

• сталага дазволу на жыхарства, 
• дазволу на жыхарства для доўгатэрміновага рэзідэнта ЕС, 
• дазволы на часовае жыццё ў звязку з іншымі акалічнасцямі, выдадзенае грамадзяніну Рэспублікі Беларусь у звязку з папярэднім знаходжаннем на падставе гуманітарнай візы;
• дадатковай абароны;
• дазволу на жыхарства па гуманітарных меркаваннях.

На падставе візы аформіць праязны дакумент Польшчы няможна.

Умова 3. Немагчымасць атрымання замежнікам праязнога дакумента. Прыкладам, калі грамадзянін Чэхіі губляе свой пашпарт на тэрыторыі Польшчы, то ён ідзе ў амбасаду і паведамляе пра гэта. Найхутчэй у амбасадзе афармляюць часовы дакумент, з якім вандроўнік можа вярнуцца дахаты і зрабіць новы пашпарт. 

Калі ж чалавек знаходзіцца ў Польшчы са статусам уцекача ці міжнароднай абаронай, то пры адсутнасці замежпаспарта ён не можа вярнуцца на радзіму і зрабіць новы. Менавіта для такіх выпадкаў і створаны праязны дакумент Польшчы. Аднак пацвердзіць немагчымасць атрымання дакумента ў краіне паходжання ці ў консульскай установе дзяржавы давядзецца замежніку.

Нагадаем, з 1 ліпеня 2023 года беларусы могуць атрымаць праязны дакумент на падставе кожнага дазволу на жыхарства і без патрэбы доказу, што яны не могуць аформіць пашпарт у Беларусі. Таксама праязны дакумент могуць атрымаць, напрыклад, дзеці, якія раней не мелі беларускага пашпарта зусім.

Як аформіць польскі праязны дакумент?

Працэс афармлення нескладаны, аднак загадзя варта падрыхтаваць усе патрэбныя дакументы.

Дзе? Падаць дакументы на выдачу праязнога дакумента Польшчы можна па месцы жыцця – ва ужонде вашага ваяводства.

Што патрэбна? Для падачы спатрэбіцца:

• Запоўненая анкета (ці запоўніць на месцы), 
• Актуальнае каляровае фота 35*45 мм (на усялякі выпадак вазьміце два),
• Дакумент, што пацвярджае асобу і грамадзянства,
• Копія дазволу на жыхарства,
• Дакументы, што пацвярджаюць абставіны, што замежнік мае права атрымаць праязны дакумент (не можа зрабіць дакумент у амбасадзе ці на радзіме)
• Пацверджанне аплаты гербавага збору.

Колькі? Кошт афармлення польскага праязнога дакумента складае 350 злотых. Аднак грамадзяне Беларусі з 1 ліпеня па 31 снежня 2023 года (гэты тэрмін прадлілі) могуць падаць дакументы для афармлення задарма.

Льготы (да 50% ад гербавага збору) таксама могуць быць для замежнікаў, якія знаходзяцца ў складанай фінансавай сітуацыі і для дзяцей маладзей 16 гадоў. 

На платформе Reloaction.io вы знойдзеце гайд, у якім мы дэталёва распісалі працэдуру атрымання праязнога дакумента замежніка. А калі ў вас застануцца пытанні, нашы агенты вам дапамогуць.

Асабісты досвед

Каб даведацца, наколькі складана атрымаць праязны дакумент і колькі гэта займае часу, мы задалі пытанні тым, хто ўжо гэта праверыў на сабе.

Алёна, актывістка

“Я афармляла праязныя дакументы на дзяцей. У дачкі пашпарт сканчаецца ў снежні 2023 года, а ў сына скончыўся год таму. Я схадзіла ва ужонд і спытала, ці магу аформіць [праязныя дакументы] і што для гэтага трэба. Бо ў нас ёсць карта побыта і міжнародная абарона, на гэтых падставах падалі дакументы для афармлення. Нам гэта не каштавала нічога, бо да канца 2023 года беларусы могуць падавацца задарма.

Для падачы трэба было запоўніць анкету, прымацаваць копіі мельдунка, пашпартоў і карты побыта з двух бакоў, фота. Падобна на афармленне анкеты на візу. Усе гэта адправілі поштай са зваротным паведамленнем.

На падачу, кансультацыю і зборы інфармацыі ў мяне пайшло не больш за тыдзень. А далей – чакаем адказу. Час чакання залежыць ад горада, у якім падаешся. Ва Ўроцлаве, кажуць, што чакаюць па 3 месяцы, у Варшаве – адзін-два”. 

На дадзены момант на тэрыторыі Польшчы жывуць больш за 300 тысяч беларусаў. Толькі за першую палову 2023 года грамадзяне Беларусі падалі 81 002 звароты на часовае і сталае знаходжанне, а таксама на доўгатэрміновае рэзідэнцтва ў Еўрасаюзе. Людзі, якія жывуць і будуюць сем'і ў Польшчы, дзякуючы польскаму праязному дакументу маюць права на легальнае скрыжаванне меж і нават падарожжы.

На платформе Reloaction.io ёсць дармовы пакрокавы гайд, які дапаможа самастойна аформіць праязны дакумент замежніка.

Там мы дэталёва рассказалі пра ўсе нюансы, для таго, каб вы маглі атрымаць альтэрнатыву замежпаспарта ў найкароткія тэрміны!